PASIENIE SPORTOWE – WYWIAD Z ANNĄ WĘGLARCZYK

Czy border do pasienia wywodzi się z osobnych linii hodowlanych?

Pierwotnie wszystkie border collie były psami pasterskimi. Dopiero później pojawiła się selekcja pod względem eksterieru czy innych cech. W tej chwili wyróżniamy wiele linii hodowlanych zależnie od tego, do czego dany hodowca chce swoje psy przeznaczyć. Wśród border collie znajdziemy psy z predyspozycjami do danych sportów czy wystaw. Dzięki temu każdy może znaleźć psa dla siebie.
Spróbować pasterstwa może pies z każdej linii, jednakże ze względu na selekcję hodowlaną skierowaną ku innym cechom może zdarzyć się, że nie pielęgnowana od pokoleń użytkowość mniej lub bardziej zaniknie.

Czy pasienia trzeba psa uczyć?

Odpowiedź brzmi tak i nie. Instynkt powinien mieć każdy border collie. Chęć pracy powinna być wrodzona. Jednak nawet pies czysto użytkowy musi być szkolony. Jeśli pies ma pracę we krwi to dużo łatwiej jest go nauczyć korzystania z tego ‘daru’. Pies musi zostać wyszkolony by współpracować z człowiekiem, pracować na odległości itd. Chodzi o to, by ten popęd odpowiednio ukierunkować. Jednocześnie psy z słabszym instynktem dzięki szkoleniu mogą rozwinąć swoje umiejętności.

Jaki jest cel pasienia dla psa?

Instynkt pasterski jest oparty o łańcuch łowiecki. Psy namierzają, wpatrują się, podkradają do owiec. Jednak dzięki wieloletniej selekcji udało się wyeliminować pozostałe części tego łańcucha. Border collie jako psy “zbierające” starają się kontrolować zachowanie stada, tak by doprowadzić je do przewodnika. Dla psa z pełnym łańcuchem łowieckim celem będzie upolowanie zwierzyny, a dla border collie celem samym w sobie jest praca zarówno ze stadem, jak i z człowiekiem.

Co pasienie daje psu?

Przede wszystkim jest okazją do spełnienia potrzeb psa w najbardziej naturalny dla niego sposób. Bordera nie zadowoli krótki spacer, chwila zabawy i tania karma dla psa. Border collie mają szereg cech utrwalanych przez pokolenia, są to psy które muszą pracować umysłowo, są podatne na bodźce itd. Trenując pasterstwo można dać ujście tym popędom. Jednocześnie, jeśli ktoś nie ma zamiaru ani możliwości, by się w ten sport w pełni zaangażować nie powinien wykorzystywać owiec jako doraźnego środka na “zmęczenie’ psa. Celem pasterstwa jest zapewnienie owcom dobrostanu, wyszkolonego i skutecznego psa – pomocnika pasterza a nie zapewnienie rozrywki psu. Jest masa sposobów na spełnienie potrzeb border collie i wiele z nich owiec nigdy na oczy nie widziało. Jednocześnie pasterstwo rozwija w psach pewność siebie, autokontrolę, samodzielność i relację z przewodnikiem.

Gdzie można trenować pasienie? Jak często warto jeździć na treningi?

Tutaj odsyłam do pasterskiej mapy Polski: http://www.bordercollie.info.pl/index.php/pasterska-mapa.
Powoli pojawia się coraz więcej punktów na mapie gdzie można trenować pasterstwo sportowe. Wybierając miejsce warto zwrócić uwagę, by był tam doświadczony trener. Częstotliwość treningów zależy od kilku czynników, psy są różne, uczą się w różnym tempie i mają rożne potrzeby. Inna częstotliwość jest na początku, a inna kiedy pies jest już bardziej doświadczony. Jak często warto? Jak najczęściej! Kiedy złapie się pasterskiego bakcyla każdy dzień spędzony nie na łące jest dniem straconym ;)

Czy i jak nagradza się psa a jak się koryguje w trakcie treningów?

Nagrodą w wypadku pasterstwa jest głównie możliwość pracy i pochwała od przewodnika. Tym czego chce pies, jest możliwość kontrolowania stada, danie upustu instynktowi który, bez przerwy do nich przemawia. Jednocześnie bardzo chcą współpracy z przewodnikiem, jego aprobaty za to co robią. Korekty są zależne od wrażliwości danego psa. Jednym wystarczy przerwanie pracy, innym ton głosu, pozostałe potrzebują użycia presji czy awersji.

Jak przygotowuje się psa do treningów? Co można z nim zrobić w domu?

Uważam. że na własną rękę, bez owiec nie wiele da się zrobić. To stado jest bodźcem, który pobudza psa i uwalnia z początku tak silne emocje, że czasem “traci on kontakt ze światem”. Jeśli pies życiowo jest dobrze wychowany, zadba się o opanowanie emocji, autokontrolę to może być łatwiej, ale poza tym to owce zweryfikują jak jest. Bardzo dobrze jeśli przed pierwszym treningiem pies będzie miał świetnie zrobione odwołanie, komendę na zatrzymanie czy położenie się.

Czy to jest drogi sport?

Znów odpowiedź brzmi tak i nie :)
Wszystko zależy od zaangażowania. Jeśli chce się to robić hobbystycznie, nie jeździ się na zawody, nie uczestniczy w wielu seminariach to nie będą to ogromne koszty. Jedynie dojazd na miejsce treningu, jego koszt i tyle. Nie potrzeba specjalistycznego sprzętu (chyba że wliczymy w to dobre buty). Jednak jeśli zaangażujemy się w pełni, zazwyczaj kończy się na majątku wydanym na paliwo a w wielu przypadkach na kupnie własnych owiec i ziemi.

Jakie są stopnie zaawansowania w pasieniu?

Bardzo ogólnie: w pasterstwie bez względu na organizację w której startujemy wyróżniamy 3 poziomy trudności. W pierwszych dwóch poziomach przebieg składa się z takich części:

Outrun – dobieg po owce (pies jest wysyłany po owce)
Lift – łagodne podjęcia owiec
Fetch – prowadzenia owiec do przewodnika
Drive – prowadzenia owiec od przewodnika (oceniane są linie i trafienia w wyznaczone bramki)
Shed – dzielenia owiec (pies musi oddzielić wyznaczone sztuki)
Pen – zagonienie owiec do koszaru

Różnica między tymi dwoma poziomami to odległość na jakiej pies pracuje z dala od przewodnika. W przypadku najniższego poziomu pomoc człowieka jest dużo większa a odległości są małe. W drugiej klasie pies musi być już samodzielny, a odległości zwiększają się.
Najwyższa klasa składa się dodatkowo z singla czyli wydzielenia jednej owcy. Pies pracuje na tak dużych odległościach, że przewodnik podaje większość komend za pomocą gwizdka pasterskiego. “Tak dużych” oznacza na przykład, że pies biegnie po owce oddalone o 400 metrów.

Jak w jednym zdaniu zachęciłaby pani właścicieli BC do spróbowania tego sportu?

Uważam, że nie ma piękniejszego widoku niż pies, który robi dokładnie to, do czego go stworzono :)