PRZYPADEK – CUKRZYCA U PSA

Dziś chciałabym przybliżyć Wam problem cukrzycy u Waszych czworonogów, która jest jednym z często występujących schorzeń metabolicznych.
W chorobie tej dochodzi do zaburzenia metabolizowania węglowodanów, tłuszczy i białek, co spowodowane jest względnym lub całkowitym brakiem insuliny, klinicznie zaś dochodzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi na czczo, oraz pojawienia się cukromoczu.

U psów rozróżniamy dwa rodzaje cukrzycy

Typ 1- spowodowany niszczeniem komórek beta trzustki (wydzielających insulinę), na skutek procesów autoimmunologicznych- cukrzyca insulinozależna
Typ 2 powodowany jest przez niedobór insuliny, oraz zmniejszoną wrażliwość receptorów tkankowych na ten hormon- może prowadzić zarówno do rozwoju cukrzycy inzulinoniezależnej, jak i insulinozależnej, w trakcie trwania procesu chorobowego.

Do innych procesów chorobowych, które wpływają na upośledzenie wydzielania insuliny, należą:

1. nadczynność kory nadnerczy (choroba Cushinga)
2. nowotwory trzustki
3. akromegalia

Na poziom glukozy we krwi wpływa także podawanie zwierzęciu leków glikokortykosteriodowych, oraz progestagenów.

Opis przypadku:

Do przychodni zgłosiła się właścicielka 12 letniej, sterylizowanej suczki małej rasy (z wcześniejszą nadwagą), którą zaniepokoiły trwające od kilku dni objawy:

1. wzmożone pragnienie
2. częstsze oddawanie moczu
3. zmniejszenie apetytu
4. spadek masy ciała.

W badaniu klinicznym stwierdzono:

1. temperaturę ciała 38,8 º C
2. nieznaczne odwodnienie
3. zmatowienie włosa
4. powiększenie powłok brzusznych z niewielką bolesnością
5. słodko mdły zapach z jamy ustnej.

Wykonano badanie krwi za pomocą glukometru, które wykazało 528 mg/dl glukozy we krwi, gdzie norma na czczo, nie powinna przekraczać 130mg/dl (po posiłku może wzrosnąć do 200-250mg/dl).

Pobrano krew do przeprowadzenia szerszych badań laboratoryjnych, które wykazały w obrazie biochemicznym:

1. trzykrotne podwyższenie ponad normę poziomu fruktozaminy, co wyklucza hiperglikemię stresową
2. znaczny wzrost fosfatazy zasadowej AP
3. dwukrotny wzrost poziomu cholesterolu
4. dwukrotny wzrost poziomu GLDH (sugerujący uszkodzenie komórek wątroby)
5. znacznie przekroczony poziom trójglicerydów
6. poziom glukozy w badaniu w laboratorium wyniósł 410mg/dl
7. poziomy elektrolitów nie odbiegały od normy.

W obrazie hematologicznym stwierdzono jedynie niewielkie podwyższenie parametrow czerwonokrwinkowych (hemoglobina, hematokryt, RBC), świadczące o odwodnieniu.

Badanie moczu wykazało:

1. obecność glukozy
2. podwyższone pH (7,5)
3. leukocytozę o średnim nasileniu
4. brak ciał ketonowych.

Przez kolejne dni suczka miała mierzone poziomy glukozy we krwi na czczo i 1-2 godzin po posiłkach, odwodnienie wyrównano poprzez podawanie dożylnio płynów (0,9% NaCl).
Ilość cukru we krwi utrzymywała się wysoko, w okolicach 300-400mg/dl, dlatego po 2 dniach wprowadzono insulinę o średniej długości działania, podawaną 1 raz dziennie, podskórnie, tuż po porannym posiłku.
Na przestrzeni tygodnia poziom cukru udało się zmniejszyć do poziomu 140-200mg/dl.
Objawy zwiększonego pragnienia i częstego oddawania moczu ustąpiły.

Ponadto suczka musiała przejść na dietę gotową karmą leczniczą (dobra karma dla psa), ponieważ na dotychczasowej karmie dochodziło do dużych wahań poziomu glukozy we krwi. Dieta cukrzyka powinna być bogata we włókno pokarmowe, uboga w cukry proste. Dzięki temu organizm nie musi radzić sobie z trawieniem dużej dawki cukru w krótkim czasie, gdyż włókno twawi się znacznie wolniej. Ponadto włókno pokarmowe stymuluje wytwarzanie isnuliny przez trzustkę (w typie 2 cukrzycy).

W międzyczasie u psa wykonano badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, dzięki któremu wykluczono pochodzenie nowotworowe choroby. Pies będzie przyjmował insulinę do końca życia.

Uregulowana cukrzyca, bez powikłań, nie bedzie miała wpływu na skrócenie długości życia psa.
W przypadku tej suczki obyło się bez zagrażających życiu powikłań, niestety często dzieje się inaczej.
Zdarza się, że rozwój cukrzycy poprzedza ciężkie zapalenie trzustki, zakażenia ogólnoustrojowe, zaburzenia elekrolitowe, choroby serca i płuc, ropomacicze.

Na skutek powikłań występujących w nieleczonej cukrzycy, u zwierzęcia może rozwinąć się kwasica ketonowa, która stanowi zagrożenie życa zwierzęcia.
W jej przebiegu, dochodzi do intensywnego rozpadu tłuszczów (lipoliza), ponieważ organizm szuka innego źródła energii, skoro nie jest w stanie przyjmować i przetwarzać glukozy (glukoza z krwi jest niedostępna dla tkanek, z powodu braku insuliny).
W efekcie dochodzi do gromadzenia się nadmiaru ciał ketonowych we krwi, ich odczyn zakwasza organizm, zaburzając normalne funkcjonowanie życiowe.

U zwierzęcia chorego obserwujemy:

1. osłabienie
2. wymioty
3. wielomocz
4. brak apetytu
5. wzmożone pragnienie lub brak pobierania wody
6. odwodnienie
7. otępienie
8. zmniejszenie masy ciała
9. obniżenie temperatury ciała
10. przyspieszone oddechy
11. powiększenie wątroby
12. zażółcenie błon śluzowych

W przypadku braku podjęcia intensywnego leczenia szpitalnego, dochodzi do śpiaczki cukrzycowej, a następnie śmierci.
Leczenie polega na wyrównaniu niedoborów wodno-elektrolitowych, obniżeniu ilości ciał ketonowych, ustabilizowania poziomów cukru we krwi i wyrównanie zaburzeń kwasowo-zasadowych.

Podsumowując, cukrzyca dotyka:

1. 1,5 razy częściej suki
2. rasy predysponowane to jamnik i pudel miniaturowy
3. średnia wieku zachorowania to ok. 8 lat.

Jak podawać psu insulinę? Jaka jest dobra karma dla psa z cukrzycą?

Podawanie psu insuliny nie jest kłopotliwe, Wasz lekarz przeszkoli Was w podawaniu zastrzyków, sama insulina nie jest lekiem powodującym ból u zwierzęcia.
Dobór diety zależy indywidualnie od zwierzęcia, dostępne są gotowe karmy lecznicze, można także samemu przygotować posiłki, wiąże się to jednak z większą ilością czasu potrzebnego do ugotowania dobrze zbilansowanego pokarmu, oraz konieczności suplementacji witaminami.
Ilość posiłków także zależeć będzie od preferencji psa. U jednych sprawdzi się karmienie 2 razy dziennie, u innych kilkukrotne podawanie małych porcji, nawet do 4 razy dziennie.

Jeśli zauważysz, że Twój pies zaczyna pobierać więcej wody i częściej oddaje mocz, nie zwlekaj z wizytą w gabinecie weterynaryjnym. Szybka diagnoza i wprowadzenie leczenia pozwoli uniknąć zagrożenia życia Waszego pupila.